اوتوزدوققوزونجو درس

یاناشما ایلگیسى

فعل‌لرله یاناشما ایلگیسى

فعل‌لر مۆختلیف نیطق حیصه‌لریله یاناشا بیلیرلر. او جۆمله‌دن فعل‌لرله لاپ چوخ یاناشما ایلگیسى ساخلایان ظرف‌لردیر کى، اونلارین نه جۆرلۆیۆ، یئرى، زامانى، سببى و ...  گؤستریر. ظرف‌لرین بعضیسى دَییشیر و فعل‌لر طرفیندن ایداره اولونور. اونو ایداره بحثینده گؤرمۆشۆک. آنجاق ظرف‌لرین بیر سیراسى دَییشمیر، حاللانمیر. بو ظرف‌لر فعل‌لرله یاناشما ایلگیسینده اولورلار. بو ایلگینى آشاغیداکى کیمى بؤلمک اولار:

1. حرکت طرزى ظرف‌لرینین فعله یاناشماسى: میثال:

بیر مرتبه‌لى داش ائوین پنجره‌لرى تاغ-تاغ آچیق ایدى.

محمده چوخ آغیر گلدى. داها من بوجۆر یاشایا بیلمیرم.

2. کمیت ظرف‌لرینین فعله یاناشماسى: میثال‌لار:

چوخ کئچمیشم بو داغلاردان.

مرجان چوخ دئدى، لیلى آز ائشیتدى.

3. زامان ظرف‌لرینین فعله یاناشماسى: میثال‌لار:

صاباح نئجه اولمالى اولسا، منزیل کیراسینى وئره‌رم.

ظرفلرله فعل‌لر آراسیندا، یوخاریدا گؤردۆیۆمۆز کیمى، بعضا تام یاناشما اولسا دا، اساسا اونلارین آراسیندا تام اولمایان یاناشما ایلگیسى اولور.

میثال‌لاردان دا گؤردۆیۆمۆز کیمى، بعضا ظرفلر فعل‌لردن آرالى اولورلار. یاناشى ایشله‌ننده ده، آرالاریندا سؤز  یا سؤزلر ایشلتمک اولار. دئمک دیلیمیزده حرکت طرزى، کمیت و زامان ظرف‌لریله فعل آراسیندا تام اولمایان یاناشما ایلگیسى اولور.

4. یئر ظرف‌لرى: یئر ظرف‌لرى حاللاناندا فعل‌لر طرفیندن ایداره اولورلار (ائشیگه چیخدى)، آنجاق اونلار حاللانمایان واخت دا فعل‌لره یاناشا بیلرلر. میثاللار:

بو حالدا اون-اون بئش فهله ایچه‌رى گیردى.