اوتوزدؤردۆنجو درس

تام اولمایان یاناشما

سایین ایسمه یاناشماسى

 اشیانین ساى و یا سیراسینى بیلدیرن سایلار ایسیمدن قاباق گلر و اونلارین میقدارینى و یا سیراسینى بیلدیرر:

ائلناز اۆچ کیتاب اوخودو.

آیدین دؤردۆنجو صینیفده اوخویور.

سایلار دا صیفت‌لر کیمى ایسیم‌لردن قاباق گلیر و دییشیلمز، دونموش قالیب، هئچ بیر ظاهیرى علامت گؤتورمور:

"آز بیر مدتده باشقاسیله سئویشیب بیرلشدیلر"

بو جۆمله ده "آز بیر"، "مدت" ایسمیله یاناشمیشدیر.

    آذربایجان تۆرکجه‌سینده یاناشما ایلگی‌سینده اولان سایلارلا ایسیم‌لر آراسیندا نفر، عدد، باش، جۆت، دست، دسته، نسخه، قاتار، ... کیمى سؤزلر ایشله‌نیر: اۆچ نفر آدام، اون دنه آلما، ... بئله حاللاردا سایلار ایسیم‌لرله واسیطه‌سیز دئییل، بو آرایا گیرن سؤزلرله ایلگى ساخلاییر. سایلار اؤنجه‌لیک‌له بو کلمه‌لره عایید اولوب، اونلارلا یاناشیر، سونرا بو سؤزلرله بیرلیکده ایسمه یاناشیر.

    بوندان باشقا بو آرا سؤزلرین بعضا بؤیۆک معنا اهمیتى واردیر. مثلا "بئش باشماق" کیمى بیرلشمه‌لرین معناسى مبهم دیر، آنجاق "بئش جۆت باشماق" بیرلشمه‌سینین معناسى تامامیله طبیعى دیر.

    سایلارین ایسیم‌لره یاناشماسى هم ایسیم‌لرین ایسیم‌لره، هم ده صیفت‌لرین ایسیم‌لره یاناشماسیندان ضعیف‌دیر. مثلا بیر جۆمله‌ده ساى، صیفت و ایسیم گلسه، اونلارین سیراسى بئله اولار:

اۆچ سارى قیزیل ساعات، بئش بالاجا شئیطان اوشاق.

دئییلمه‌لی‌دیر کى، "داکى، دَکى" شکیلچی‌لرله دوزه‌لن صیفت‌لر بو عمومى قایدادان مستثنادیر: "ائوده‌کى بئش صندل".

   ایداره ایلگی‌سینده گؤرمۆشدۆک کى، سایلار ایداره اولارکن ایسیم‌لشدیلر، آنجاق یاناشما ایلگی‌سینده بئله دئییل و سایلار اؤز سایلیق اؤزل‌لیک‌لرینى ساخلاییرلار.