فعللرله ایداره
فعللر ایسیم و یا باشقا سؤزلرى ایداره ائده بیلرلر. بو خصوصیت هامان تأثیر مفهومودور کى، فعللرین بۆتۆن نوع و شکیللرینده وار و بونونلادا، ایستیثناسیز اولاراق، بۆتۆن فعللر، باشقا سؤزلرى ایداره ائده بیلرلر. تکجه فعللرین اؤزلرى دئییل، حتى فعللردن دۆزهلیب آرتیق باشقا نیطق حیصهلرى سیراسینا کئچمیش سؤزلر بئله، تأثیر آنلاییشینى اؤزلرینده ساخلادیقلارى صورتده، فعل کیمى، باشقا سؤزلرى ایداره ائده بیلیرلر.
فعللرین ایداره ائتمهسینى، اونلارین چئشیدلى شکیللرى اساسیندا، آشاغیداکى دستهلره بؤلمک اولار:
1. صرف اولونموش فعللرله ایداره
2. فعلى باغلامالارلا ایداره
3. مصدرلرله ایداره
4. فعلى صیفتلرله ایداره
فعللرین بو ایداره ائتمه نؤعلرینى تک-تک ایضاح ائتمهدن، ایسیملرى ایداره ائتمه جهتدن، فعللر نئچه دستهیه بؤلونور:
معلومدور کى، بۆتۆن فعللر ایسیملرى هر بیر حالدا اولارکن قبول ائتمیر، اونلارلا ایلگى ساخلاییب ایداره ائده بیلمیرلر. هر بیر فعل اؤزۆنۆن معنا و مضمونونا گؤره، ایلک نوبهده ایسمى معین حالدا طلب ائدیر، حال بو کى باشقا بیر فعل، ایلک اولاراق، ایسمى او حالدا دئییل، اؤز معنا و مضمونونون ایستهیینه اساسا، آیرى بیر حالدا طلب ائدیر. مثلا "وورماق" فعلى، تأثیرلیک حالدا اولان بیر ایسیم, "باخماق" فعلى "یؤنلۆک" حالدا اولان بیر ایسیم طلب ائدیر.
بو او دئمک دئییلدیرکى، بیر فعل یالنیز بیر حالدا اولان ایسمى طلب و ایداره ائدیر و بیر نئچه حالدا اولان ایسیملرله ایشلنه بیلمز. مثلا "آلماق" فعلى بیرینجى نوبهده تأثیرلیک حالدا اولان ایسیم طلب ائتمکله برابر، هم ده یؤنلۆک حالدا، یئرلیک حالدا و چیخیشلیق حالدا اولان ایسیملرى ده ایستهییب ایداره ائده بیلر. (بو کیتابی، کیتاب ساتاندان یولداشیما آلدیم)
بو جهتدن فعللرى ایکى بؤیۆک دستهیه آییرماق اولار:
1. ایسمى تأثیرلیک حالدا ایداره ائده بیلنلرکى، اساسا تأثیرلى فعللردیرلر.
2. ایسمى تأثیرلیک حالدا ایداره ائده بیلمهینلرکى، اساسا تأثیرسیز فعللردیرلر.