دوققوزونجو درس

اوزلاشما ایلگیسى (5)

"هم جینس خبرلرین مۆبتدا ایله اوزلاشماسى"

آنا دیلیمیزده بو اوزلاشمادا ایکى حال واردیر:

1. هم‌جینس خبرلرین هامیسى مۆبتدا ایله اوزلاشیر:

"من اؤزۆم یاشاییرام، ایشه گئدیرم، ایشه قاییدیرام، آنجاق سن نه گلیرسن، نه ده سوراقلاشیرسان."

2. هم جینس خبرلردن یالنیز سونونجوسو مۆبتدا ایله اوزلاشیر، اوبیریسی‌لر ایسه اوزلاشمیر. بو وضعیتین آشاغیداکى حاللارى گؤرۆنۆر:

الف) سونونجو خبردن باشقا بیرینجیسى و یا بیر نئچه‌سینده شخص و کمیت شکیلچی‌لرینین دۆشمه‌سیله ایلگی‌لى سون خبر مۆبتدا ایله اوزلاشیر:

"بیز نه یاراماز ایش گؤرمۆش، نه خیانت ائتمیش و نه وطندن اۆز دؤندرمیشیک"

ب. سون خبردن باشقا، هم جینس خبرلرین بیرى و یا بیر نئچه سینین "یب 4" و یا "آراق 3" شکیلچی‌لى فعلى باغلامالارلا دییشیلدیگى زامان، سونونجو خبر مۆبتدا ایله اوزلاشیر:

"بیز بیر یئرده مکتبه گئدیب اویناییب گۆلۆردۆک."

ج. سون خبردن باشقا، خبرلردن بیرى و یا بیر نئچه‌سى "دئییل-یوخ" سؤزلریندن بیریله دییشیلمه‌سى نتیجه‌سینده، سونونجو خبر مۆبتدا ایله اوزلاشیر:

"بو سنین دئییل، اونون دا یوخ، منیمکی‌دیر."

د. هم جینس خبرلرین هامیسى مۆرکب اولسا، فعل‌لرین بیرینجى طرفلرینى، آرالاریندا ویرگول قویاراق، سادالایار و عئینى اولان ایکینجى طرفى ایسه آنجاق، سون هم جینس خبرده یازارلار. یعنى یالنیز سون خبر مۆبتدا ایله، شخص و کمیتجه اوزلاشار:

"اوشاقلار یولدا دایانمالى و دوستلارینى گؤزله‌مه‌لى اولدولار."

"من دایانمالى، گؤزله‌مه‌لى اولدوم."

هم جینس خبرلر "ایدى" و یا "ایمیش" کؤمکچى فعل‌لرى ایله اولاندا دا عئینى وضعیت اولور:

"او یازیق، بیچارا و سونسوز ایدى."